Jakob Ulens – Jakob Ulens, freelance historicus, fotograaf en auteur. Vertelt verhalen in woord en beeld. Doet geschiedenis uit de doeken.

Hallo

Ik ben Jakob. Freelance historicus, fotograaf en auteur. Ik vertel verhalen in woord en beeld en doe geschiedenis uit de doeken. Helder, origineel en met gevoel.

Je kan me inschakelen voor historische, verhalende en journalistieke projecten. Ik lever onderzoek, concepten, tekst en beeld voor een waaier aan eindproducten. Van een artikel tot een tentoonstelling. Van een fotoreportage tot een podcast, van een participatief project tot een boek. En alles ertussenin.

Je zoekt een publiekshistoricus?

Nee. Een fotograaf-fotograaf.

Eerder een historicus-fotograaf?

Je komt gewoon foto's kijken?

Publiekshistoricus

Wat ik voor jullie doe?

Als publiekshistoricus help ik klanten om historische projecten te realiseren. Ik duik in archieven, verzet literatuur en luister naar betrokkenen. Ik broed op concepten en schaaf aan tekst.

Ik lever inhoud en projectcoördinatie voor een waaier aan eindproducten: van een onderzoeksrapport tot een tentoonstelling, van een brochure tot een audiotour of een participatief project.

Natuurlijk mag je van een historicus-fotograaf ook vormelijke en visuele ideeën verwachten.

Het basisrecept

Het basisrecept voor elk eindproduct?

Grote en kleine verhalen verweven. Verwondering overbrengen. Een originele handleiding bieden om geschiedenis te begrijpen. Met aandacht voor persoonlijke verhalen en opmerkzaam voor sprekende details.

Ik streef ernaar om authentieke, originele en toegankelijke eindproducten af te leveren.

Voor wie en hoe?

Ik werk vaak voor musea, erfgoedspelers, steden en gemeenten, maar evengoed voor bedrijven en particulieren.

Hijs me aan boord voor een deeltaak of laat me een project van A tot Z coördineren.

Voor de realisatie van eindproducten werk ik nauw samen met een netwerk van makers, doeners en collega-historici.

Hartelijke samenwerking, open communicatie en duidelijke afspraken: vanzelfsprekend.

Historian in residence

Als ‘historian in residence’ duik ik in (de geschiedenis van) een straat, een wijk, een gebouw, een organisatie,… en verweef ik historische en hedendaagse verhalen.

Ontdekkingen, ontmoetingen, associatie en participatie staan centraal. Als opdrachtgever kan je onverwachte (artistieke) samenwerkingen initiëren.

Het eindproduct kan uiteenlopend zijn. Van een participatief project, een reeks essays en foto’s voor website of tijdschrift, tot een poëtische podcast of een artistieke samenwerking. Inhoudelijk laten we ruimte voor de verhalen die onverwacht opduiken.

Bedrijven

Wil je als bedrijf met je geschiedenis aan de slag? Doen! Historische storytelling is waardevol. De geschiedenis van je bedrijf verbindt en geeft vertrouwen. Het zet de identiteit van je bedrijf in de verf.

Ik schrijf graag mee aan jullie geschiedenis en breng partners aan voor elk gewenst eindresultaat. Van kant-en-klare content voor sociale media tot een prachtig koffietafelboek.

Op televisioneel gebied

Voor het historisch reisprogramma ‘De Helden van Arnout’ draaide ik twee jaar mee in productiehuis ‘De Chinezen’.

Ik was er aan de slag als redacteur, tekstschrijver en co-scenarist à l’improviste op de Mongoolse steppe of in het Zuid-Afrikaanse binnenland. In de montagecel sleutelde ik mee aan vaart en verhaallijn.

Thuis in de verschillende stappen van de televisiemakerij voor korte of langlopende opdrachten.

Historisch overzicht

Ik studeerde geschiedenis aan de KULeuven (2004) en behaalde ook een kandidatuur in de sociologie en volgde de opleiding Monumenten en Landschapszorg. Ik was aan de slag in de boekensector, werkte als bouwhistoricus en vertoef nu tien jaar in publiekshistorische watertjes.

Last van historische sensatie (en niesbuien) wanneer archiefstof me toewaait. Pretoogjes wanneer ik geschiedenis uit de doeken mag doen. Breed geïnteresseerd in geschiedenis en maatschappij. Opmerkzaam voor de menselijke maat in de vaart der volkeren.

Ik werkte mee aan tentoonstellingen, audiotours, onderzoeksrapporten, boeken, educatieve pakketten en nog veel meer. Onder meer voor volgende opdrachtgevers:

Vredescentrum Stad Antwerpen, Red Star Line Museum, STAM Gent, Knack Historia, productiehuis de Chinezen, Stad Antwerpen, Antwerp Museum App, Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Herita, Domein Bokrijk, schakelaar- en stopcontactenproducent Niko, Erfgoedcel Land van Dendermonde, Erfgoedcel Kempense karakter, Regionaal Landschap Kempen en Maasland, CegeSoma,…

Een uitgebreid portfolio bezorg ik op aanvraag.

Fotograaf

Als fotograaf probeer ik authentieke beelden en een klare kijk te leveren. Je kan me inschakelen voor een (documentaire) reportage of een portretreeks. Kleine en grote persoonlijke gelukskes vereeuwig ik ook graag.

Soms kom ik dichtbij om het gevoel van het moment te vatten. Soms hou ik afstand om de grote verbanden te zien.

Ik hou van de blik van een voorbijganger, van poëtische details en van de natuur die ons naar adem doet happen.

Ik werk analoog en digitaal. Ontdek bij fotografie of mijn stijl jullie ligt en mail vrijblijvend voor een reportage, een portretreeks, een trouwerij of een familieportret.

Historicus-fotograaf

Een visuele studie over tradities en gebruiken?

Een journalistieke reportage
in woord én beeld?

Een fotografische biografie van een wijk of een streek?

Een historisch gebouw, restauratie of herbestemming netjes uitgelicht?

Misschien wil je lokale geschiedenis, (im)materieel erfgoed of een maatschappelijk thema laten uitlichten?

Misschien is het handig dat die fotograaf een woordje kan meepraten en -typen?

Dan stel ik me graag voor als historicus-fotograaf.

In mijn persoonlijke documentaire projecten is de wisselwerking tussen geschiedenis, maatschappij, stad en land(schap) vaak aanwezig. Als bouwhistoricus ben ik thuis in architectuur en herbestemming.

Contact

0485 50 22 23

Instagram

Jakobulens@gmail.com

Dat is 'em.

Zwaai eens wanneer ik door mijn analoge middenformaatcamera tuur.

Ik kom graag luisteren naar jullie ideeën en wensen.

Nieuws

Over de Muur - tentoonstelling

In opdracht van het Vredescentrum van de Stad Antwerpen ontwikkelde ik mee de tentoonstelling ‘Over de Muur’. De expo draait rond getuigenissen van Antwerpenaren die opgroeiden in communistisch Centraal- en Oost-Europa.

Ze vertellen over het dagelijks leven onder het communisme en over hun beeld van het westen. We komen te weten hoe ze het kanteljaar 1989 beleefden en hun weg zochten in een nieuwe wereld.

Interviewfragmenten, iconische foto’s, privékiekjes en citaten bieden een inkijk in het leven achter de Muur. Vanuit de persoonlijke verhalen ontdekken bezoekers de bredere historische context. De expo nodigt ook uit om na te denken over onze vrijheden.

Permekebibliotheek Antwerpen – november/december 2021 – onderzoek – samenstellen thematische compilaties- (visueel) concept – tekst.

Over de Muur - educatief pakket

Aansluitend op de expo ontwikkelde ik samen met het Vredescentrum een educatief pakket over het thema. Leerlingen gaan zelf aan de slag met de gefilmde getuigenissen. Vanuit persoonlijke verhalen over het dagelijks leven ontdekken ze zelf het bredere historisch kader en leggen ze de link met burgerschap en democratie vandaag.

Het lespakket is geschikt voor leerlingen uit de derde graad secundair onderwijs. Er zijn verschillende modules, waaronder vakoverschrijdend projectwerk waarbij de leerlingen zelf een minidocu maken. Kom meer te weten via de links hieronder.

Onderzoek – concept – samenstellen thematische compilaties – tekst.

Van verhalende audio(fictie) naar geschiedenis naar maatschappelijke impact?

‘Corvus’ is een onderzoeksgroep aan de KU Leuven die werkt rond ‘applied history’ of toegepaste geschiedenis. Corvus onderzoekt hoe historici vanuit hun expertise maatschappelijke actoren kunnen ondersteunen en nieuwe inzichten kunnen bieden op maatschappelijke uitdagingen. In oktober 2021 organiseerde Corvus hierover een workshop, in samenwerking met het Rijksarchief.

Ik mocht er vertellen over het fictieve audiostuk “De Ontdekking van Engis” (zie eerder). Ik lichtte toe dat artistieke en verhalende werkvormen een toegankelijke opstap naar wetenschapscommunicatie kunnen vormen en dat (publieks)historici zo kunnen bijdragen aan het maatschappelijk debat.

Het audiostuk speelt zich af tegen het kader van een vooruitgangsramp in 1930. Er vallen heel wat parallellen te trekken tussen de perceptie en de beleidskeuzes omtrent de ramp van 1930 en de klimaatproblematiek vandaag.

De ontdekking van Engis

Dit is het verhaal van een boer op een berg. Diep in de vallei onder hem ziet hij hoe de valleimensen verslaafd zijn aan staal en stuwkracht.

Lang geleden maakte de boer ruzie met zijn broer, die daarop naar de vallei vertrok en nooit terugkeerde. Sindsdien leerde de boer luisteren. Om over zijn broer te waken. De boer hoort geluiden en gesprekken uit de vallei aanwaaien en luistert naar wat de natuurelementen hem toefluisteren.

De wind vertelt de boer dat de valleimensen een grote ramp boven het hoofd hangt. Pas wanneer die ramp zich gaat voltrekken, kan de boer zijn broer gaan redden.

Dit is de pitch van een poëtisch en magisch audiostuk dat zich afspeelt tegen het historische kader van een vooruitgangsramp die het Waalse stadje Engis in 1930 trof.

Ik maakte het stuk in het kader van de ‘Oorzaken Podcast Academy’, een prestigieus opleidingstraject van ‘Oorzaken’, een Nederlands platform voor verhalende audio en de Nederlandse Publieke Omroep. Ik werd geselecteerd voor de editie van 2021. Een hele eer want de twaalf plaatsjes waren met meer dan 120 inzendingen erg gegeerd.

Tijdens het intensieve traject wisselden workshopdagen en praktijkopdrachten elkaar af. Gerenommeerde namen uit de Nederlandse en Vlaamse podcastwereld leerden ons de kneepjes van het vak.

Nadat ik de Summer School van Audio Collectief Schik volgde, was dit traject een volgende grote stap in mijn ontwikkeling als podcastmaker. En of er ideeën opborrelen voor verhalende historische podcastreeksen. Het audiostuk verschijnt in 2022 op de Nederlandse radio en op jouw favoriet podcastkanaal.

Destination Sweetheart

René is een Antwerpse matroos. In Italië wordt hij verliefd op Silvana. Na enkele ontmoetingen springt hij in Antwerpen op zijn vespa, rijdt naar Silvana en vraagt haar de hand. Silvana volgt René daarop naar België. Ook Fati uit Burkina Faso laat zich voor de liefde naar België leiden. Zij volgt Peter die les gaf in haar thuisland. Anna uit Antwerpen trok in 1920 naar Roger in Amerika, overtuigd door z’n huwelijksaanzoek per brief.

De tentoonstelling “Destination Sweetheart” van het Red Star Line Museum brengt verhalen over liefdesmigratie. De verhalen zijn vaak ontroerend en intiem. Soms confronterend. Altijd puur.

Voor deze tentoonstelling onderzocht ik het bredere historische kader en werkte ik de inhoud voor digitale applicaties uit. Er was aandacht voor de gastarbeiders en hun gezinnen, huwelijksmigratie en gezinshereniging. Zowel het beleid, de publieke opinie en de ervaringen van de nieuwkomers werden in het onderzoek belicht.

Jakob Ulens. Freelance historicus, fotograaf & auteur